وبینار نگاه مشترک فرهنگی ایران و ارمنستان برگزار شد

به گزارش روابط عمومی و امور رسانه اداره موزه‌ها و فضاهای فرهنگی دانشگاه تهران؛ وبینار نگاه مشترک فرهنگی ایران و ارمنستان و نکوداشت مقام علمی پروفسور گورگن ملیکیان ایران‌شناس ارمنی و استاد دانشگاه دولتی ایروان به همت انجمن ایران‌شناسی و با همکاری معاونت فرهنگی اجتماعی دانشگاه تهران با حضور اساتیدی از ایران و ارمنستان برگزار شد.

پروفسور گورگن ملیکیان ایران‌شناس ارمنی‌تبار سخنران نخست این برنامه بود و به «روابط فرهنگی ایران و ارمنستان در طول تاریخ» پرداخت. وی با بیان اینکه ایران مهد دموکراسی و تمدن است، از کوروش بزرگ به عنوان یک شخصیت ماندگارجهانی یادکرد. استاد ملیکیان ادبیات ایران را شاکله اصلی فرهنگ ایرانی و مورد احترام جهانی دانست و از فردوسی، حافظ، مولانا، سعدی، خیام، نظامی گنجوی و خاقانی به عنوان تابناک‌ترین شخصیت‌های فرهنگ ایران نام برد و با تاکید بر برادری دو ملت ایران و ارمنستان، دوره اشکانیان را  شاخص‌ترین دوران ارتباطات تنگاتنگ فرهنگی دو ملت دانست.

این استاد زبان‌شناس، از دانشگاه دولتی ایروان به عنوان یکی از مراکز مهم علمی و پژوهشی ایران‌شناسی با قدمت یکصدوپنج‌ساله نام برد که توجه ویژه‌ای به مشترکات دیرین فرهنگی ایران و ارمنستان دارد. پروفسور ملیکیان ایران و ایران‌شناسی را یکی از منابع شعور انسانی دانست و فداکاری، صداقت، فروتنی، ارج به کردار خوب دیگران و احترام به طبیعت را از مولفه‌های این شعور انسانی برشمرد. این استاد ایران‌شناسی، ارمنیان را در طول تاریخ، عناصر مورد اعتماد پادشاهان و امپراتوری‌های ایران دانست.

وی تداوم دوستی و برادری دو ملت ایران و ارمنستان را تا دوران معاصر امروز یادآور شد. ملیکیان نوروز باستانی را پیشاپیش به جهان ایرانی که جهان انسان‌دوستی‌ست تبریک گفت و  از ایران‌شناسان به عنوان سریازان صلح و دوستی و مبلغان آن در جهان یادکرد. وی سخنان خود را با خوانش بهاریه‌ای از استاد هوشنگ ابتهاج به پایان برد.

در بخش دوم برنامه آقای دکتر وسکانیان رئیس کرسی ایران‌شناسی دانشکده شرق‌شناسی دانشگاه دولتی ایروان در تکریم پروفسور گورگین ملیکیان از این استاد برجسته به عنوان مرشد ایران‌شناسی در ارمنستان نام برد و شاگردی او را مایه افتخار خود دانست. این پژوهشگر زبان‌های ایرانی در ادامه، ارائه علمی خود را با عنوان «وام‌واژه‌های ایرانی موجود در زبان ارمنی» آغاز نمود و به  تعدادی از این وام واژه‌ها و ریشه‌شناسی آنها اشاره کرد.   

دکتر آندرانیک سیمونی استاد زبان و ادبیات ارمنی سومین سخنران این برنامه بود که با سپاس از انجمن ایران‌شناسی و دانشگاه تهران بخاطر برگزاری این وبینار، با عنوان «زمینه‌های فرهنگی برای پژوهش های مشترک» ایراد سخن نمود. وی در ادامه مشترکات دیرینه ایرانی و ارمنی را یادآور شد و تاثیرات مشترک فرهنگی مربوط به باورهای اساطیری را در زندگی اقوام متجلی دانست و به جشن‌های مهرگان، یلدا، کریسمس، چهارشنبه سوری و نوروز اشاره کرد. وی گفت: همه تاریخ اشکانیان و ساسانیان در آثار تاریخی به وجود آمده توسط ارمنیان در قرن پنجم محفوظ است.

این عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی افزود: در باورهای کهن و جدید، همچنین در مسائل دوران معاصر زمینه های بسیار زیادی برای تحقیق و پژوهش وجود دارد. وی در پایان با تبریک نوروز ابراز امیدواری کرد سال پیش رو پربار از پژوهش های مشترک ایرانی و ارمنی باشد.

آقای دکتر جعفری دهقی رئیس انجمن ایران‌شناسی و استاد فرهنگ و زبان‌های باستانی دانشگاه تهران در ادامه این وبینار  با موضوع «خدمات ایران‌شناسان ارمنی به فرهنگ و زبان‌های ایرانی» سخنرانی نمود. وی پیوند عمیق ایرانیان و ارمنیان را سه هزارساله دانست و از معروفترین مورخان، ایران‌شناسان و زبان‌شناسان ارمنی طول تاریخ نام برد.

دکتر گودرز رشتیانی عضو پیوسته هیئت علمی گروه تاریخ دانشگاه تهران و استاد مدعو و عضو وابسته هیئت علمی دانشکده مطالعات جهان در بخش دیگری از این وبینار در ارتباط با «اهمیت منابع تاریخی ارمنی در شناخت تاریخ ایران و قفقاز» صحبت کرد.

دکتر مجید کریمی تحلیلگر حوزه قفقاز و پژوهشگر تاریخ عثمانی پس از تجلیل از پروفسور ملیکیان و تقدیر از دست‌اندرکاران برگزاری این نشست، بحث خود را بر «شناخت منابع تاریخی ارمنی در دوره ساسانی و اشکانی» متمرکز نمود. وی اشکانیان ارمنستان را در پیوستگی عمیق فرهنگی و زبانی با اشکانیان ایران توصیف نمود.

دکتر کریمی منابع تاریخی ارمنی را بعد از منابع یونانی و رومی برای ترسیم تاریخ ایران در دوره اشکانی و ساسانی حائز اهمیت دانست و ویژگی تاریخ‌نگاری ارمنی را روایت‌گری فرازها و فرودهای دو سلسله پایانی پیشااسلام و پرکردن خلأهای تاریخی عنوان نمود. وی با اشاره به برخی از تاریخ‌‌نگاران ارمنی، از موسی خورنی به عنوان پدر تاریخ‌نگاری ارمنستان و از جغرافیای ایرانشهر او به عنوان اثری اعجاب انگیز نام برد و در ادامه به برخی کتب تاریخی ارمنستان و مورخان و مترجمان ارمنی و ویژگی‌های تاریخ‌نگاری آنان اشاره کرد.